Истиқлол шарофати ила миллий ва диний қадриятларимизга эркинлик берилиб, Рамазон ойи, Рамазон ва Қурбон ҳайити каби ибодат ва маросимларни мукаммал адо этиш, фазилатли кунлар шарофатидан кенгроқ баҳраманд бўлиш имкониятига эга бўлдик. Мустақилликнинг дастлабки кунлариданоқ инсоннинг маънавий камолоти билан боғлиқ миллий-диний қадриятларни тиклашга умумдавлат аҳамиятига молик устувор йўналиш сифатида қаралди.
Инсонни камолот сари етакловчи миллий ва диний кадриятларимиздан бири Рамазон ойи билан боғлиқ маросимлардир. Бу ойда тутиладиган рўза амали инсонда ўз нафсини бошқара олиш, сабр-қаноатли бўлиш, мақсад сари собитқадамлик билан интилиш каби фазилатларнинг шаклланишига хизмат қилади. Бу фазилатларни касб эттан инсон эса ҳаётда дуч келадиган ҳар қандай тўсиқларни осонлпик билан енгаб ўта олади. Рўза инсонни ҳалол-покликка даъват этади, унинг қалбини турли ғуборлардан тозалайдРўза инсон соғлиғига катта фойдаси бор ибодатдир. Зеро, Расулуллоҳ (с.а,в.): “Рўза тутинглар, соғлом бўласизлар” , — деганлар. Бу ҳикматли сўзнинг ҳақ экани ҳозирги замон табобати томонвдан ҳам исботлаган.
Рамазон ойининг фазилатларини батафсил баён қилгувчи ҳадисни Расулуллоҳ (с.ав.)дан: Салмон Форсий (р.а) ривоят қилиб шундай дедилар:“Шаъбон ойининг охирги куни Расулуллоҳ (с.а.в.) бизларга хутба ўқиб шундай дедилар: “Эй одамлар! Сизларга энг улуғ ва баракотли ой соя солиб келмоқда. У ойда бир кеча борки, у кеча минг ойдан афзалдир. Аллоҳ таоло Бу ойда рўза тутишни фарз, кечасида намоз ўқишни нафл қилган. У ойда кимда ким бирор бир нафл амал қилса, бошқа ойда фарз амални адо қилган билан тенг бўлади, кимда ким бу ойда бирорта фарз амални адо этса, бошка ойда етмишта фарз амални адо қилган билан тенг бўлади, У сабр ойи. Сабрнинг мукофота эса жаннатдир. У — хайр эҳсон улашиладиган ой. У ойда мўмининг ризқи зиёда бўлади, Кимки у ойда бирорта рўзадорга ифторлик қилиб берса, унинг гунохлари кечирилади ва дўзахдан озод бўлади. Шунингдек, унга ҳам рўзадорнинг савобидан ҳеч қанча кам бўлмаган савоб берилади. “Шунда биз: “Эй Расулулоҳ! Биз ҳаммамиз хам рўзадорга ифторлик қилиб бера олмаймизку” — дедик. Расулуллоҳ (с.а.в.): “Аллоҳ таоло бу савобни рўзадорга бир қултум сут ёки битта хурмо ёки бўлмаса бир хўплам сув билан ифторлик қилиб берган кишига беради. Кимки рўзадорнинг қорнини тўйғазса Аллох, киёматда унга хавзи кавсаридан бир култум сув ичиради, натижада у то жаннатга киргунича чанкамайди. Рамазон — аввали рахмат, ўртаси мағфират, охири дўзахдан озод қилиш ойидир. Кимки у ойда ходимларнинг оғирини енгил қилса, Аллоҳ унинг гунохларини кечиради, ҳамда дўзахдан озод қилади” – дедилар.
Рамазон ойи келганида Пайғамбаримизнинг (с.а.в) саховатлари янада ошиб кетар экан. Биз ҳам жанобнинг умматлари эканмиз, у зотдан ўрнак олиб, рамазон кунлари оиламизга, қариндош-уруғларга, маҳалламиздаги бева-бечораларга, кам таъминланган қарияларга қўлимиздан келганича моддий ёрдам беришимиз, беморларни бориб кўришимиз керак. Чунки бу амаллар, айниқса, ушбу муборак ойда кўп савоб бўладиган ишлардандир.
Рамазон ойининг улуғлиги ва фазлидан, ҳар бир эзгу ишга бериладиган савобнинг баракотидан умид қилиб яқин қўшниларимиз, қариндош-уруғларимиз орасида моддий-маънавий кўмакка муҳтож инсонлар бўлса, ана шулардан бошламоғимиз муборак динимиз тарғиботига мувофиқдир. Муборак Рамазон ойида қилинган хайрли амалларга савоблар янада кўпайтириб берилади. Шундан умидвор бўлиб мўмин мусулмон халқимиз рўзадорларга ифторлик дастурхони ёзишга харакат қилишади. Албатта, рўзадорга ифторлик қилиб беришнинг савоби улуғлиги ҳақида Пайғамбаримиз с.а.в.дан ҳадислар ворид бўлган. Бироқ, хайру эҳсон дегани фақат дастурхон ёзиш дегани эмас. Балки, моддий жиҳатдан қийналган хонадонлар, етим-есир, бева бечораларга хайру саҳоват қилиш айни кунларда энг улуг савобли амал саналади. Биз ифторлик дастурхони атрофида ўтирганимизда бир нарса устида мулоҳаза қилмоғимиз лозим, ҳозир дунёда қанчадан қанча одамлар очлик азобини тортмоқдалар, миллионлаб гўдаклар очликдан нобуд бўлмоқда. Бир луқма таом ёки бир бурда нонга зор бўлганлар қанча. Аллоҳга шукрким, бизнинг Юртимизда ҳеч ким очликдан ўлмайди. Лекин, исрофдан тийилмасак, бунинг оқибати яхши бўлмайди. Шундай экан, савоб талабида бўлган кишилар хайру саховатлари қанча бўлса ҳақдор кишиларни топиб уларнинг ҳожатларини чиқариш йўлларига сарфлашлари мақсадга мувофиқ, айни савоб ишдир. Қолаверса, меҳрибонлик уйлари ва боқувчисини йўқотганларга хайрия, мактаб, синфхона, кўчаларнинг таъмири, ногирон болаларга совға салом каби ишларга хисса қўшишлик бу ойда ажру савоби улуғ амаллардан саналади.Шунингдек, рўзадор киши кам таъминланган оилалар, етим-есирлар, бева-бечоралар ва беморларга имкон қадар ёрдам бериши, улардан ўзининг меҳр тафтини аямаслиги керак. Рўза мукаммал бўлиши учун рўзадор ёлғон сўзламаслиги, бировларни иғво қилмаслиги, туҳмат ва бўҳгондан йироқ бўлмоғи, нолойиқ сўзлар билан ўзгалар дилини оғритмаслиги керак.
Бу борада Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) муборак ҳадисларида:“Қайси бир рўзадор одам ёлғон гапириш ва унга амал қилиш каби гуноҳларини тарк этмаса, ундай кишининг фақат еб-ичишнигина тарк этиб юришига Аллоҳ муҳтож эмас”, — деб марҳамат қилдилар (Бухорий ривояти).
Бу ойда бирор сабабга кўра аразлашган, гина-кудуратли таниш-билишлар ҳам бир-бирларига қучоқ очадилар, ўзаро узр сўрашадилар. Зеро, кечиримли ва меҳр-шафқатли бўлиш ҳар бир мусулмон учун ҳам қарз, ҳам фарздир. Ўтказиладиган ифторликни оила иқтисодига зарар етказмайдиган ҳолатда, ҳар бир оиланинг имкониятидан келиб чиқиб, ниҳоят даражада иқтисод ва тежамкорлик билан ўтказиш эса шариатимиз руҳига мос тушади. Шунингдек, рўзадор киши кам таъминланган оилалар, етим есирлар, бева-бечоралар ва беморларга имкон қадар ёрдам бериши, улардан ўзининг меҳр-оқибат тафтини аямаслиги керак. Рамазон ойида ўтказиладиган ифторликларни оила иқтисодига зарар етказмайдиган ҳолатда, ҳар бир оиланинг имкониятидан келиб чиқиб, исрофгарчиликка йўл қўймасдан, ниҳоят даражада иқтисод ва тежамкорлик билан ўтказиш эса шариятимиз рухига мос тушади.
Ушбу саодатли кунларда Мустақил Ватанимиз истиқболи порлоқ, тинчлиги ва осойишталиги бардавом, ҳалқимиз фаровонлиги янада зиёда бўлиши, оилаларимизнинг маънавий камолоти, фарзандлар баҳт-саодати, уларнинг ҳар томонлама етук, одоб аҳлоқли Ватани, Ҳалқи, Дину-диёнатига садоқатли инсонлар бўлиб камол топишини Яратгандан сўраб қоламиз.
Янгийўл туман “Имом Султон”
жоме масжиди имом
хатиби Одилжон Нарзуллаев
