Ramazon oyi – butun musulmon olami uchun eng muqaddas va barakali davr bo‘lib, u faqatgina ochlik va chanqoqlik bilan cheklanib qolmaydi. Bu oy ruhiy poklanish, sabr-toqatni mustahkamlash, taqvoni oshirish va nafs ustidan nazorat o‘rnatish imkoniyatini beradi. Shuningdek, Ramazon sog‘liq uchun ham ko‘plab foydalar olib keladi. Ushbu oy davomida musulmonlar ibodat qilish, sadaqa berish, odob-axloqni yaxshilash va gunohlardan poklanish orqali Yaratganga yaqinlashadilar.
Ro‘zaning diniy ahamiyati
Islomning besh ustunidan biri bo‘lmish ro‘za Allohning buyrug‘idir va har bir balog‘atga yetgan musulmon uni ado etishi shart. Qur’onda Alloh taolo bunday marhamat qiladi:
“Ey iymon keltirganlar! Sizlardan oldingi (ummatlarga) farz qilinganidek, sizlarga ham ro‘za farz qilindi. Shoyad (shu orqali) taqvoli bo‘lsangiz!” (Baqara surasi, 183-oyat).
Ro‘za faqat ochlik va chanqoqlik emas, balki sabr, taqvo va ixlos sinovidir. Bu ibodat orqali inson o‘zining ichki dunyosini poklaydi, gunohlardan tiyiladi va Allohga yaqinlashadi. Ro‘za tutgan kishi o‘z tilini yomon so‘zlardan, g‘iybat va yolg‘ondan saqlaydi, yuragini hasad va kindan poklaydi.
Ramazon oyida Qur’on nozil qilingan bo‘lib, bu oyda musulmonlar Qur’on o‘qish, uni yod olish va tafakkur qilishga ko‘proq vaqt ajratishlari kerak. Kechki tarovih namozlari esa, Ramazonning eng muhim ibodatlaridan biri bo‘lib, jamoaviy ibodat muhitini yaratadi.
Ro‘zaning inson sog‘lig‘iga foydalari
Ro‘za faqat ruhiy poklanish uchun emas, balki jismoniy sog‘liq uchun ham katta ahamiyatga ega. Zamonaviy tibbiyot ham ro‘zaning ko‘plab sog‘lomlashtiruvchi jihatlarini tasdiqlagan.
- Organizmni tozalaydi va yoshartiradi
Ro‘za davomida organizm ortiqcha yog‘ va zararli toksinlardan xalos bo‘ladi. Bu jarayon hujayralarning o‘z-o‘zini yangilashiga (autofagiya) sabab bo‘lib, qarish jarayonini sekinlashtiradi va uzoq umr ko‘rishga yordam beradi.
- Ovqat hazm qilish tizimini yaxshilaydi
Ro‘za oshqozon va ichak tizimiga dam olish imkonini beradi. Haddan tashqari ovqatlanish va nosog‘lom odatlar tufayli ortiqcha yuklangan hazm qilish tizimi ro‘za tufayli tiklanadi, bu esa oshqozon yarasi va boshqa kasalliklarning oldini oladi.
- Qandli diabet va yurak kasalliklarining oldini oladi
Ro‘za davomida qondagi shakar miqdori va insulin darajasi tartibga solinadi, bu esa qandli diabet xavfini kamaytiradi. Shuningdek, ro‘za qon bosimini pasaytirishga va yurak-qon tomir kasalliklarining oldini olishga yordam beradi.
- Ruhiy holatni yaxshilaydi
Ro‘za insonning psixologik holatiga ham ijobiy ta’sir qiladi. Stress va depressiyani kamaytiradi, sabr va xotirjamlikni oshiradi. Ro‘za tutgan inson o‘zini tetik va bardam his qiladi.
- Immunitet tizimini mustahkamlaydi
Ro‘za vaqtida organizm ortiqcha va zararli hujayralardan xalos bo‘lib, immunitet tizimi mustahkamlanadi. Bu esa turli kasalliklardan himoyalanish imkonini beradi.
Ro‘za va nafs tarbiyasi
Ro‘zaning eng katta hikmatlaridan biri – nafsni tarbiyalashdir. Inson o‘z istaklariga, hirs va xohishlariga hukmron bo‘lishni o‘rganadi. Bu esa uni doimiy ravishda axloqiy poklikka, iroda mustahkamligiga va sabr-bardoshga undaydi.
Ro‘za va saxiylikning kuchayishi
Ramazon – saxovat va mehr-muruvvat oyi. Aynan ushbu oyda insonlar muhtojlarga yordam berishga, sadaqa va zakotni berishga yanada rag‘batlanadilar.
- Zakot va sadaqa berishning savobi
Zakot Islomning asosiy farzlaridan biri bo‘lib, moliyaviy ibodat sanaladi. Odamlar zakotni Ramazon oyida berish orqali yanada katta savobga erishishga intiladilar. Chunki bu oyda qilingan har bir ezgulikning mukofoti yanada ortadi.
- Muhtojlarga yordam berish
Yurtimizda Ramazon oyida ko‘plab xayriya tadbirlari o‘tkaziladi, ehtiyojmand oilalarga oziq-ovqat mahsulotlari, kiyim-kechak va moliyaviy yordamlar tarqatiladi. Bu jamiyatdagi mehr-oqibat va birdamlikni yanada kuchaytiradi.
- Iftorlik dasturxoni – saxiylik ramzi
O‘zbek xalqida iftorlik qilish, yaqinlar va muhtojlarni mehmon qilish keng tarqalgan. Bu esa jamoaviy birdamlikni mustahkamlash bilan birga, saxovat tuyg‘usini kuchaytiradi.
Ramazon oyi insonning jismoniy va ma’naviy hayotiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadigan eng muhim davrdir. Bu oyda ro‘za orqali nafs tarbiyalanadi, yurak va ong poklanadi, inson sabr va matonatni o‘rganadi. Bundan tashqari, sog‘liq uchun ham katta foyda keltiradi – organizm tozalanadi, immunitet mustahkamlanadi va hayot tarzi ijobiy tomonga o‘zgaradi.
Shuningdek, bu oy saxovat va muruvvatning eng yuksak darajaga chiqadigan payti bo‘lib, odamlar zakot va sadaqa berish orqali muhtojlarga yordam beradilar. Yurtimizda Ramazon oyida saxiylik va yordam ko‘rsatish an’anasi chuqur ildiz otgan bo‘lib, bu jamiyatda mehr-oqibat va birdamlikni mustahkamlashga xizmat qiladi. Ramazon – bu faqat bir oy bilan chegaralanib qolmaydigan, balki butun umrga yetadigan odob, sabr va taqvo maktabidir.
201-guruh talabasi Abror ASLANKULOV
