Marokash uzoq yillar davomida Atlantika okeani va O’rta er dengizi bo’ylab o’zining geografik joylashuvi bilan shakllangan. Miloddan avvalgi VII asrda arab xalqlari bu mintaqaga kirgan va ularning madaniyati, Islom dini taraqqiy etgan. Geografik joylashuvi: G’arbda Atlantika okeani Shimolda O’rta yer dengizi Sharqda Algeriya (Aljir) ya’ni Jazoir Janubi-Sharqda G’arbiy Sahara Hududi 446,550 km² ni tashkil etadi. Iqlimi: Shimoliy qismlarda: yozda issiq va quruq, qishda nam, okean qismida namlik ko’proq Janub va Sharqda: yozda juda issiq, qishda sovuq tog’li qismlarida yozda ham nisbatan sovuq 2-mart, 1956-yil – Marokash Fransiyadan mustaqilligini e’lon qilgan. 7-aprelda Ispaniya ham shimoliy hududlardagi protektoratini bekor qildi. Marokash – konstitutsiyaviy monarxiya hisoblanadi. Bu degani, mamlakat boshida qirol turadi, lekin uning vakolatlari konstitutsiya bilan chegaralangan, parlament va hukumat esa davlat boshqaruvida muhim rol o‘ynaydi. Davlat boshlig’i qirol. Hozirgi qiroli: Muhammad VI (1999-yildan buyon taxtda). Bu davlatning poytaxti Rabot shahri. Bu shaharda qirol saroyi, parlament, vazirliklar va ko‘plab elchixonalar joylashgan. Rasmiy tillar: Arab va Berber Ish va ta’lim tillari: Fransuz va qisman Ispan Kundalik hayotda: Darija (marokash arabchasi) va mahalliy Berber lahjalari keng qo‘llanadi. Aholi soni 37.5 mln.ni tashkil qiladi (2024-yilga ko’ra). 0–14 yosh ≈ 26% Yosh aholining ulushi yuqori 15–64 yosh ≈ 65% Mehnatga layoqatli, aholining asosiy qismi 65 yosh va undan kattasi ≈ 9% Qariyalar ulushi ortib bormoqda Diniy tarkibi Marokash aholisi diniy jihatdan bir xil bo‘lib, deyarli musulmonlardan iborat. Islom ≈ 99%. Mazhabi, asosan Aqidada Sunniylik. Yahudiylar juda oz (≈ 0.01%) Nasroniylar ≈0.1% (asosan chet elliklar) Boshqa diniy yo’nalishlar mavjud emas. Arablar (~65–70%). Marokash aholisining katta qismi o‘zini arab deb biladi. Asosan arab tilining marokashcha lahjasi – darijada so‘zlashadi. Ular tarixan VII–XI asrlarda shimoliy Afrikaga arab bosqinlari orqali kelgan. Berberlar (~30–35%). Marokashning tub aholisi – berberlar (o‘zlarini “Amazigh” deb atashadi). Ular shimoliy Afrikaning qadimiy xalqlaridan biri. Asosan tog‘li va qishloq hududlarda yashashadi. Yahudiylar (juda oz) – Asosan Casablanca va Rabat shaharlarida yashashadi. Yevropaliklar (fransuzlar va ispanlar) – juda oz sonni tashkil qiladi. 2024-yilda Marokashning YaIM qiymati taxminan 150 milliard AQSh dollari atrofida bo‘lgan. Iqtisodiyot tarmoqlari bo‘yicha: 1.Qishloq xo‘jaligi (15-20% YaIM). 2.Sanoat va ishlab chiqarish (25-30% YaIM). 3.Xizmatlar sohasi (50%+ YaIM). Asosiy eksportlar: Fosfatlar va fosfatli o‘g‘itlar (70%). Avtomobillar va ehtiyot qismlar. Tekstil mahsulotlari. Qishloq xo‘jaligi mahsulotlari (apelsin, zaytun). “Mandarinlar yurti” ham deyiladi. Import mahsulotlari: Energiya (neft va neft mahsulotlari, tabiiy gaz). Mashina va asbob-uskunalar, avtotransport vositalari, oziq-ovqat mahsulotlari (bug’doy, shakar, choy, guruch, kofe…) Import hamkorlari: Xitoy – mashinalar, elektronika, tekstil xomashyosi. Fransiya – transport vositalari, kimyoviy moddalar. Ispaniya – oziq-ovqat, uskunalar. AQSh – texnologiya, tibbiyot vositalari. Turkiya – tekstil, maishiy texnika, oziq-ovqat. Tashqi siyosat Marokash Arab Ligasi, Islom Hamkorlik Tashkiloti kabi tashkilotlarning faol a’zosi. Saudiya Arabistoni, BAA, Iordaniya kabi davlatlar bilan yaqin siyosiy va iqtisodiy hamkorlikda. Falastin masalasida rasmiy ravishda “Falastin davlatini qo‘llab-quvvatlash” pozitsiyasida, ammo Isroil bilan ham diplomatik aloqalari bor (2020-yilda tiklangan). Fransiya va Ispaniya – asosiy iqtisodiy sheriklar. Yevropa bilan migratsiya va xavfsizlik sohalarida yaqindan hamkorlik qiladi. Yevropa Ittifoqi bilan bepul savdo zonasi mavjud. Marokash – AQShning Shimoliy Afrikadagi eng yaqin ittifoqchilaridan biri. AQSh Marokashni NATOdan tashqari asosiy ittifoqchi (Major Non-NATO Ally) deb e’lon qilgan. 2020-yilda AQSh...
Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида “Ақоид ва фиқҳий фанлар” кафедраси ташаббуси билан Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари бошчилигидаги Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази уламолари томонидан тайёрланган “Фиқҳ ва ақидага оид ихтилофли масалалар ечими” китоби асосида 1-курс талабалари ўртасида маърифий мусобақа ўтказилди. Мусобақа “Мазҳабга эргашиш – бирдамлик гарови” мавзусида ташкил этилди.
Qatar bugungi kunda iqtisodiy barqarorligi, zamonaviy infratuzilmasi va global tashabbuslarda faol ishtiroki bilan mintaqaning yetakchi davlatlaridan biri sifatida tan olinmoqda. Yuqori iqtisodiy ko‘rsatkichlar, zamonaviy infratuzilma, keng ko‘lamli xalqaro loyihalar va barqaror siyosiy boshqaruv mamlakatning global maydondagi nufuzini mustahkamlab bormoqda. Neft-gaz boyliklari Qatar taraqqiyotining asosiy omillaridan bo‘lsa-da, so‘nggi yillarda ta’lim, sog‘liqni saqlash, sport, transport va turizm kabi sohalarni diversifikatsiya qilish mamlakatning kelajakka qaratilgan strategik yondashuvini namoyon etmoqda. - Toshkent islom instituti talabasi Yoqutxon TOJIYEVA
Инсонни бошқа жонзотлардан ажратиб турадиган жиҳати тил воситасида қалбидаги маънони ифодалаб беришидир. Шунинг учун ҳам инсонлар ўртасидаги мулоқотларни амалга оширадиган энг буюк неъмат бу сўзлаш қоблиятидир. Сўзнинг қадри бебаҳодир. Айниқса дурдона сўзлар билан теран, улуғ фикрларни ифода эта олиш қобилиятига қараб, сўз эгасининг қадри белгиланади. Шоирлар, ўткир воизлар, нотиқлар, ёзувчилар тарих саҳифаларида ном қолдирганларининг асосий боиси улар томонидан айтилган мазмуни боқий сўзлардир. Инсонга берилган сўзлашиш сифати даврлар мобайнида ривожланиб ҳосил бўлган инсониятнинг ихтироси эмас, балки, бу Аллоҳ таоло томонидан берилган иқтидордир. - Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институти проректори Ёқубжон БУХАРБАЕВ
O‘zbekiston bayrog‘i – bu o‘tganlar xotirasi, bugunning sa’y-harakati va ertangi kunning porloq nuri bir mato uzra jam bo‘lgan mo‘jizadir. U hilpiraganda, har bir yurakda g‘urur toblanadi, Vatan tuyg‘usi uyg‘onadi. - Toshkent islom instituti talabasi Bibiaysha NAJIMATDINOVA
