Mahmudxo‘ja Behbudiy o‘zbek ma’rifatchilik harakatining yetakchi namoyandalaridan biri bo‘lib, uning ijodi va faoliyati bugungi kunda ham dolzarb ahamiyat kasb etadi. U o‘z asarlarida ma’rifatparvarlik g‘oyalarini ilgari surib, millat ravnaqi uchun bilim va ilm muhimligini targ‘ib qilgan. Bugungi kunda ham Behbudiy merosi yosh avlodni tarbiyalash, ta’lim-tarbiya tizimini rivojlantirish hamda milliy ongni shakllantirishda katta ahamiyatga ega. Behbudiy ta’lim-tarbiyani jamiyat taraqqiyotining asosiy omili deb bilgan va bu borada ko‘plab ilmiy-ma’rifiy ishlarni amalga oshirgan. Uning “Padarkush” dramasida ham ta’lim va madaniyatga beparvolik oqibatlari yorqin tasvirlangan. Bugungi kunda ham u ilgari surgan g‘oyalar o‘z dolzarbligini yo‘qotmagan. Maktablar, universitetlar va ilmiy muassasalar yosh avlodni milliy ruhda tarbiyalashda Behbudiy merosidan foydalanmoqda.
Behbudiy jadid matbuotining rivojlanishiga katta hissa qo‘shgan. U “Oyna” gazetasini nashr qilib, xalqni yangicha fikrlashga undagan. Bugungi kunda ommaviy axborot vositalari va internet madaniyati Behbudiy ilgari surgan fikrlarga tayanib, jamiyatni ma’rifat va tafakkur sari yetaklamoqda. Uning matbuot erkinligi haqidagi qarashlari hozirgi jurnalistik tamoyillar bilan hamohangdir.
Mahmudxo‘ja Behbudiy ijodining zamonaviy ahamiyati shundaki, u ilgari surgan g‘oyalar bugungi ta’lim, matbuot va jamiyat taraqqiyotida muhim o‘rin egallaydi. Uning asarlari yoshlarni ilmli, vatanparvar va zamonaviy fikrlaydigan shaxs sifatida tarbiyalashda qo‘llaniladi. Behbudiy merosi bizga nafaqat tarixiy xotira, balki kelajakka ishonch bilan qarash imkoniyatini ham taqdim etadi. Mahmudxo‘ja Behbudiy nafaqat ma’rifatchi, balki islohotchi sifatida ham tarixda muhim o‘rin tutadi. U jadidchilik harakatining yetakchi namoyandasi sifatida xalqni yangi ta’lim tizimi, siyosiy va ijtimoiy o‘zgarishlarga tayyorlashga intilgan. Uning yangicha maktablar ochish tashabbusi bugungi kunda ham ta’lim sohasida islohotlarning asosiy tamoyillaridan biri bo‘lib qolmoqda. Behbudiy o‘zining “Padarkush” dramasida jamiyatdagi muammolarni yoritgan va teatrdan ijtimoiy tarbiya vositasi sifatida foydalangan. Hozirgi davrda ham teatr san’ati yoshlarni tarbiyalash va ularga ijtimoiy hayot haqiqatlarini tushuntirishda katta ahamiyat kasb etmoqda. Shu sababli, Behbudiyning teatrga qo‘shgan hissasi bugungi sahna san’ati rivojida ham o‘z aksini topmoqda.
Bugungi yosh avlod uchun Behbudiy ijodini o‘rganish katta ahamiyatga ega. Uning ilgari surgan ma’rifatchilik, vatanparvarlik va taraqqiyot g‘oyalari hozirgi davr yoshlarini ongli va mas’uliyatli shaxs sifatida shakllantirishga xizmat qiladi. Shu bois maktab va oliy ta’lim muassasalarida Behbudiy ijodiy merosini chuqur o‘rganish muhim ahamiyat kasb etadi.
Hilola ISMOILOVA,
TII 4-kurs talabasi
