Хабарингиз бор, куни кеча Тошкент шаҳрида нафақат юртимиз, балки ислом оламида машҳур бўлган, улуғ аллома Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳматуллоҳи алайҳ номларидаги муҳташам жоме масжиднинг очилиш маросими бўлиб ўтди. Муҳтарам Юртбошимиз ташаббуслари билан бунёд этилган ушбу муаззам мажмуа Рамазон ойида халқимизга катта туҳфа бўлди. Бугун ушбу жоме масжидга Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларининг ўғиллари, бошлаган хайрли ишларининг давомчиси, бир неча исломий ташкилотларнинг аъзоси ва мўмин-мусулмонларга жуда катта хизмат қилаётган “Ҳилол нашр” мажмуаси раҳбари Исмоил Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф имом-хатиб этиб тайинланди. Шунингдек, Шайх ҳазратларининг суюкли шогирдлари, ҳофизи Каломуллоҳ Баҳодир қори Раҳматуллев эса мазкур масжид имом ноиби вазифасига тайинланди, деб хабар берди ЎМИ Матбуот хизмати. Шу ўрнида айтиш керакки, Исмоил Муҳаммад Содиқ кучли илмий салоҳият, ҳаётий тажриба ва ноёб истеъдод соҳиби ҳисобланади. 1976 йилда Тошкент шаҳрида таваллуд топган. 1994 йил «Исломий даъват куллияси»га ўқишга кирди. Тўрт йил бакалавр босқичида, сўнг икки йил магистратурада ўқиб, 2001 йили ушбу куллияни тамомлади. Шундан сўнг, элчихоналарда, диний таълим муассасаларида, нашр ишларида, сайт хизматларида ва таълим марказларида фаолият олиб борди. Ҳозирда Исмоил Муҳаммад Содиқ «Ҳилол нашр» матбаа нашриёти раҳбари ҳисобланади. Бугун 11 май куни ушбу масжидда таровеҳ намози адо этилиб, хатми Қуръон бошланади. Таровеҳ намозида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари, уламолар, марҳум ва мағфур Шайх ҳазратларининг яқинлари, шогирдлари иштирок этиши кутилмоқда. Аллоҳ таборака ва таоло Исмоил Муҳаммад Содиқни улуғ Устознинг вориси сифатида отасининг ишларини давом эттириб боришини насиб этсин ва янги шарафли мартабани Ҳақ таоло муборак айласин. Хатми Қуръонга марҳабо! 347

“Аввало заиф нима?”, “уни нимага ҳадисга қўшилади?”, деган саволлар тўғрисида тўхталсак. Заиф луғатда кучлининг зиддидир. Буни ҳадисга нисбатан қўллайдиган бўлсак, таркибида «саҳиҳ» ва «ҳасан» ҳадисларнинг сифати бўлмаган ҳадисдир. Бу заиф ҳадиснинг энг мувофиқ таърифи ҳисобланади. Заиф ҳадисларнинг нима эканини билишимиз учун аввало, саҳиҳ ҳадисларнинг илмий таърифини билишимиз лозим. Саҳиҳ ҳадис адолат ва забт шартларига эга бўлган ровийларнинг узлуксиз санад билан, шоз ва иллатдан узоқ ўлароқ ривоят қилинган ҳадислардир. Заиф ҳадис саҳиҳ ва ҳасан ҳадисларнинг шартларидан бири ёки бир нечтаси топилмаган ҳадисдир. Саҳиҳ ҳадисни аниқлашда бешта шарт қўйилган: Ровийнинг адолати; Ровийнинг забти; Санаднинг узлуксиз бўлиши; Ҳадиснинг шоздан ва Иллатдан узоқ бўлиши. Булардан бири ёки бир нечтаси мавжуд бўлмаса, ҳадис заиф ҳисобланади. Заиф деб ҳукм қилинишига кўпроқ ровийларни шахсияти, ҳадис санадидаги нуқсон сабаб бўлади. Аввало ҳадиснинг заиф ёки заиф эмаслигини аниқ билиш зарур. Бунинг учун ровийнинг сиқалиги (ишончлилиги) борасида муҳаддислар орасидаги ихтилофларни билиш керак. Чунки бирисига кўра заиф бўлган ровий бошқасига кўра сиқа бўлиши мумкин. Бир олим заиф санаган ҳадис бошқа олимга кўра саҳиҳ ёки ҳасан бўлиши мумкин. Шу қаторда фазилатли амаллар ва мустаҳаб ишларда заиф ҳадисга амал қилса бўлади. Баъзи имомлар:«Ҳалол ва ҳаром каби шаръий ҳукмларда ҳам заиф ҳадисларга ҳам амал қилинади»,деб жумҳур уламолар таянишга иттифоқ қилган қиёсдан устун қўйганлар. Заиф ҳадисга амал қилиш Абу Ҳанифа, Имом Молик ва Аҳмад ибн Ҳанбалларнинг, муҳаддис имомлардан Абу Довуд, Насоий ва Абу Ҳотимларнинг мазҳабидир. Фақат бунда икки шарт топилиши лозим: Ҳадиснинг заифлиги ўта кучли бўлмаслиги; Масалада ундан бошқа ҳадис бўлмаслиги; Аҳмад ибн Ҳанбал роҳимаҳуллоҳ : «Заиф ҳадис биз учун райдан кўра маҳбуброқдир!», деганлар. Қайси бир масалада бўлса ҳам фақат имомлар фикри билан заиф ҳадис тўғри келса, заиф ҳадис олинади. Чунки заиф ҳадис райдан устун туради. Заиф ҳадисни ривоят қилинаётган пайтда ҳадиснинг заифлиги мутлақо айтилиши зарур. Шу жумладан, бундай ҳадислар қатъийлик ифода этувчи жумлалар билан эмас, балки мажҳул жумлалар билан ривоят қилиниши муҳаддислар орасида қабул қилинган услубдир. Афсуски бугунги кунда бу қоидага кўпинча амал қилинмаяпди. Хулоса ўрнида юқорида келтирган баъзи ҳолатларни инобатга олган ҳолда заифли қатъий бўлмаган, баъзи исбот ва далиллар билан келган ҳадислар эътиқод ва ҳалол-ҳаромларни ажратувчи масалалардан бошқа барча масалаларда ҳужжат бўлади. Фазилатлар борасидаги заиф ҳадисларга ҳамма ҳам амал қилаверади, лекин фиқҳий мавзулардаги заиф ҳадисларга фақатгина олим ва фуқаҳолар кўрсатмасига мувофиқ амал қилиш мумкин. Чунки аҳком ҳадислардан ҳукм чиқариш учун маълум даражада илмий савия талаб қилинади. Заиф ҳадисларни буткул қабул қилиш ёки рад этиш ўрнига, уларнинг хусусиятларига ва қўлланиладиган мавзусига қараб алоҳида-алоҳида баҳо бериш энг маъқул йўлдир. Ҳақиқатда, олимларнинг кўпчилиги ўтмишда шу услубни татбиқ қилган. 402 гуруҳ талабаси Муҳамматдинов Аъзамиддин 368

عن جابر ابن  عبد الله رضي اله عنهما قال اتيت النبي صلي الله عليه  و سلم في دين كان علي ابي فدققت الباب فقال من ذا قلت انا فقال انا انا كانه كرهها Жобир ибн Абдуллоҳ розияллҳу анҳумадан ривоят қилинади: “Отамнинг қарзи сабабли набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ёнларига бордим. Эшикни тақиллатдим. Расулуллоҳ ким дедилар. Мен эса “Менман”, деб жавоб бердим. Расулуллоҳ “Мен, мен”, дедиларда. Гўёки бу ишимни ёмон коʻрдилар. Демак, бу  ҳадисдан билинадики. Бирорта одам  бегона одам у ёқда турсин оʻз дўстини ёки танишини  эшигини тақиллатса, ичкаридан ким деган саволга “Менман”, дея жавоб бериши бу одобсизлик белгиси экан. Чунки бу  «мен» дейиши оʻзини катта олиш, такаббурланиш белгисидан. У одам “Мен фалончиман”, деб исмини айтиши лозим. Бундан ташқари эшикни орасида бироз тўхтаб тўхтаб  уч  маротаба тақиллатиши агар ичкаридан бирор жавоб келмаса бошқа вақтда келиши керак. Олдинги ота – боболаримизнинг уйларида иккита ҳалқа боʻлган бири кичик ҳалқа, иккинчиси эса каттароқ ҳалқа боʻлган. Нега айнан иккита ҳалқа боʻлган бунинг сабаби агар бирор аёл келса кичик ҳалқани тақиллатган, ичкаридаги одам товушнинг сал пастроқлигидан ташқаридаги одамнинг аёл кишилигини билган ва ичкаридан ҳам  аёл киши чиққан. Агар катта ҳалқа тақиллатилса ундан баландроқ товуш чиққан шунда ташқарига эркак киши чиққан. Қаранг, қандай зукколик!  Тошкент ислом институти 4- курс талабаси: Собиржонов Ойбек   481

Чилонзор туманидаги Сўгалли ота зиёратгоҳи ёнида Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф қурилишини бошлатган масжид узоқ йиллар қаровсиз ҳолда қолиб кетган эди. Президентимиз Шавкат Мирзиёев ўтган йили февраль ойида бу ерга келиб, масжидни кенг ва кўркам қилиб қуриш бўйича топшириқлар берган эди. Бугун 2 гектардан зиёд майдонда улкан мажмуа бунёд этилди. Аввалги лойиҳадаги айвон ўрни ҳам масжид биносига қўшилиб, янада кенгайтирилди. Мажмуадан, шунингдек, конференц-зал, ўқув хоналари, таҳорат хона, музей ва бошқалар жой олган. Йўл бўйидаги Сўгалли ота мақбараси таъмирланган. Бетон қолдиқлари чиқариб ташланиб, кўкаламзорлаштирилган. Маълумки, Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний идораси раиси, муфтий бўлган. Турли диний-маърифий мавзуларда юздан зиёд китоблар ёзиб, ислом дини моҳиятини тўғри етказиш, одамларнинг билим ва маънавиятини оширишга катта ҳисса қўшган. Президентимиз бу масжид Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф номига муносиб бўлганини таъкидлади. Шайх ҳазратларининг илмий меросини ўрганиш, маърифат ва одоб-ахлоқ мавзуларида кўпроқ китоблар чоп этиш, жамиятимиздаги маънавий муҳитни мустаҳкамлаш бўйича тавсиялар берилди.  Манба: https://president.uz 833

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев 10 май куни пойтахтимиздаги Сузук ота мажмуасига ташриф буюрди. Яқин-яқингача Сузук ота зиёратгоҳини кўпчилик билмас, мақбара ва эски масжид зах тортиб қолган эди. Шавкат Мирзиёев 2017 йил 26 май куни Сузук ота мажмуасида бўлиб, мақбара ҳамда масжидни реконструкция қилиш, атрофини ободонлаштириш бўйича топшириқлар берган эди. 2018 йил 9 февралда қурилишнинг бориши билан танишиб, мажмуа ёнида ҳунармандлар учун уй-жойлар барпо этиш зарурлигини таъкидлаганди. Бугун мазкур ташаббуслар тўла рўёбга чиқди. Мақбара ва масжид қурилиб, қарийб 8 гектарлик майдон ободонлаштирилди. Мажмуага кириш биносида музей, кутубхона, маҳалла идораси ва бошқа объектлар жойлаштирилди. Мақбаранинг икки томонида ҳунармандлар учун ҳар бири 4,5 сотихли ўттизта коттеж барпо этилди. Бугунги ташриф чоғида Президентимиз ушбу бунёдкорлик ишлари билан танишди. Мақбара зиёрат этилиб, Қуръон тиловат қилинди. Шу ерда диний уламолар, нуронийлар билан суҳбат бўлиб ўтди. Давлатимиз раҳбари уларни Рамазон ойи билан яна бир бор табриклаб, янгиланган мажмуанинг шундай улуғ айём кунларда очилиши хайрли эканини таъкидлади. – Бошқа давлатлар йўқ тарихини бор қилишга ҳаракат қилади. Биз буюк тарихимизни, алломаларимиз меросини халқимизга, ёшларимизга тўлиқ етказиб беролмадик. Ўзлигимизни англаш нуқтаи назаридан шундай жойларга эътибор берсак, бунга ҳамма эътибор қаратади, – деди Шавкат Мирзиёев. Маълумки, Сузук ота ўймакор уста бўлган. Бугун унинг қадамжоси атрофида ҳунармандчилик уйлари ташкил этилгани чуқур мазмун-моҳият касб этди. Икки қаватли бу хонадонларнинг биринчи қавати устахона ва дўкон учун ажратилган. Бу ўзига хос ҳунармандчилик маркази бўлиб, мажмуа билан бирга ноёб туризм масканига айланади. Президентимиз ушбу уйларни, ёғоч қирмачилик ва хаттотлик устахоналарини кириб кўрди. – Ҳунармандчилик – ҳалол касб. Бугунги кунда энг катта вазифамиз – иш жойлари яратиш. Ҳунармандларга шароит яратсак, ҳам ўзини боқади, ҳам бошқаларни иш билан таъминлайди. Шогирдлар тарбияласа, қанча ёшлар ҳунарли бўлади, ўз тадбиркорлигини очиб, даромад топади, – деди давлатимиз раҳбари.  Манба: https://president.uz 442