Insonlar kishilik jamiyati vujudga kelgandan buyon, ma’lum qonun-qoidalar  va nizomlar asosida yashab kelmoqda. Chunki, har qanday jamiyatda inson qonun-qoidalar, burch va majburiyatlar, huquq va erkinliklar asosida yashamas ekan, unday jamiyat va davlatda parokandalik yuzaga kelishi muqarrardir. Har bir mustaqil davlat vujudga kelar ekan, albatta, uning davlat ramzlarisiz tasavvur etib bo’lmaydi. Shunday ramzlardan biri “Konstitutsiya”dir. Yurtimiz ham mustaqillikka erishganidan so’ng tez fursatda o’z konstitutsiyasiga ega bo’ldi. Taniqli huquqshunos, siyosatchi, Inson huquqlari bo’yicha O’zbekiston Respublikasi Milliy markazi direktori Akmal Saidov, Toshkent Oliy Ma’hadi talabalari bilan bo’lib o’tgan davra suhbatida: “Biz Konstitutsiyani tuzishda asosan uch tamoyilga: 1)  milliy davlatchiligimizdagi tarixiy qomuslarga; 2)  rivojlangan davlatlarning  ikki yuzdan ortiq konstitutsiyalariga; 3) umuminsoniy qadriyatlar va milliy an’analarimizga asoslangan holda ishlab chiqdik. Mazkur konstitutsiyani ishlab chiqishda ikki yildan ortiq vaqt mobaynida mashaqqatli mehnat  qilindi. Xalqning fikr mulohazasi o’rganildi, yurtimizning keng ziyoli qatlami bilan fikr almashildi. Ayniqsa, Konstitutsiyamizdagi qonunlarni ishlab chiqishda Respublikamizning Birinchi Prezidenti, marhum I.A. Karimovning xizmatlari beqiyosdir!..” Darhaqiqat, Bosh Qomusimiz ancha puxta va mukammalroq tuzilganligini bugungi kunda ko’plab xalqaro siyosatchi va huquqshunoslar tomonidan tan olinayotgani va umumbashariy meyyo’rlarga mos, va bugungi kunimiz bilan hamnafas ekanligini e’tirof etayotgani quvonarlidir. Bosh qomusimiz davlatda qonun ustuvorligini va mamlakatda yashayotgan har bir fuqaro dinidan, irqidan, ijtimoiy kelib chiqishidan qat’iy nazar, qonun oldida teng huquqli ekanini belgilovchi asosiy mezondir. Konstitutsiyamiz nafaqat umuminsoniy qadryatlarni o’z ichiga olgan, balki, asrlar davomida shakllanib kelayotgan milliy qadryatlarimizga ham to’la muvofiqdir. Masalan, biz O’zbek millatida oila eng muqaddas dargoh bo’lib kelgan. Shuni inobatga olib, hatto Bosh Qomusimining butun bir bobi, ya’ni, XIV bobi oilaga bag’ishlangan. Makur bobning yana bir moddasiga e’tiboringizni qaratmoqchiman! Konstitutsiyamizning  66-moddasida shunday deyilgan: “Voyaga yetgan, mehnatga layoqatli farzandlar o’z ota-onalari haqida g’amxo’rlik qilishga majburdirlar”.  Bizning qonunchiligimizda bo’lgani kabi boshqa mamlakatlar konstitutsiyalarida ham “Ota-onalar o’z farzandlariga g’amxo’rlik qilishi” belgilab qo’yilgan, ammo keksayib qolgan ota-onalarga farzandni g’amxo’rlik qilishi majburiyligi boshqa qaysi konstitutsiyada bor?! Haqiqatan bunday qonunlarni kiritishdan avval puxta o’ylangani, yeti o’lchab bir kesilganini bugungi kunimiz aytib turibdi. Kezi kelganda shuni aytish o’rinlidir! Inson tafakkuri va izlanishi natijasida tadbiq etilgan har qanday qonun va nizomlar vaqt o’tishi bilan o’zgartirib borishga, xizmatini o’tab bo’lgan qonun-qoidalar bekor qilinib ularning o’rniga hozirda jamiyatimizga zarur bo’lgan yangidan yangi qonun-qoidalar bilan to’ldirib borishga muhtojdir. Konstitutsiyamizga bir necha bor o’zgarish va qo’shimchalar kiritilgani ham bunga yorqin misol bo’la oladi              TII 2-B kurs talabasi Mansurov Musoxon   3 475

Hozirgi kunda yer yuzida mavjud davlatlarning deyarli barchasi о‘zlarining erkin siyosati, tili, davlat ramzlariga ega. Ammo ularning hammasi ham о‘z konstitutsiyasiga ega emas. Tо‘g‘ri, ularda konstitutsiya о‘rnini boshqa meyoriy-huquqiy hujjatlar bajarishi mumkinki, konstitutsiya deb atalmish qat’iy belgilab qо‘yilgan qonun-qoidalar majmuasiga ega emas. О‘zining milliy ramzlari qatorida tilga olinadigan konstitutsiyaga bizning mamlakatimiz ham ega ekanligi kishini quvontiradi. Institutimizda о‘tkazilgan “Konstitutsiya – baxtimiz qomusi!” nomli tadbir xuddi manashu mavzuga bag‘shlandi. O’zbek xalqi xotirasida XX asrning so’nggi o’n yilligidagi shonli tarixiy voqealar abadiy muhrlanib qoladi. Aynan shu o’n yillikning boshlarida istiqlol sari qadam qo’yildi. Ajdodlarimizning azaliy orzusi mustaqillik – o’z taqdirini o’zi belgilash huquqi qo’lga kiritildi. Bu yillarda insonparvar , demokratik davlatni va fuqarolik jamiyatini barpo etish uchun zarur zamin yaratildi. Yangi ming yillik boshi XXI asr – o’zbek xalqi uchun O`zbekistonni buyuk davlatga aylantisih va inson huquqlari ustuvor bo’lgan farovon hayot qurish asri bo`ladi. Bu borada jamiyat hayotining barcha sohalarida tub yangilanish va bunyodkorlik ishlari keng ko`lamda izchil amalga oshirilmoqda. Kelajagi buyuk O`zbekistonni yaratishga hissa qo`shish sh Vatan farzandlarining zimmasiga ulkan mas`uliyat yuklaydi. Yuksak mas`uliyatni anglab, jamiyatga o`rnatilgan tartib va intizomga amal qilib yashash huquqiy davlatga hos hususiyat hisoblanadi. Shuni aytish kerakki, huquqiy davlat o`z-o`zidan bunyod bo`lmaydi. Buning uchun hayotta Konstitutsiya va qonunlarning ustuvorligi ta`minlanishi kerak. O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi asosida yuksak huquqiy ong va huquqiy madaniyat bo`lishi, mas`uliyat va majburiyatni his qilib yashash tarzi qaror topishi zarur. O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi – oliy yuridik kuchga ega huquqiy hujjatdir. Uning qabul qilinishi huquqiy tiklanish va taraqqiyot sari qadam bo`ldi. O`zbekiston Respublikasining huquq tizimida Konstitutsiya huquqi tizimining birlamchi asosidir. U huquq tarmoqlari birligini, o`zaro muvofiqligini hamda harakatlanish prinsplarining yagonaligini ta`minlaydi. Huquqiy davlat yaratish sari rivojlanib borayotgan davlatimizda huquq ustuvorligini ta’-minlab borish muhim vazifalardan sanaladi. Konstitutsiyamizning ustuvorligi esa har birimizdan ulkan huquqiy mas`uliyatni talab qiladi. Ya`ni bu mas`uliyat konstitutsiya va qonunlarni bilishni, ularga amal qilib yashashni taqozo etadi. Bu esa konstitutsiyani o`rganish zarurligini bildiradi. O`z huquq, erkinlik va burchlarimizni yanada chuqurroq anglashda qonunlarni   bilish   muhim   ahamiyat   kasb   etadi.  Konstitutsiya    huquq   va erkinliklarni    mustahkamlash   bilan   birga   fuqarolar   zimmasiga   burch  va mas`uliyatlar yuklaydi. Burch degani, avvalo Konstitutsiyani o`qib o`rganish-dan boshlanadi. Konstitutsiyani bilgan kishi o`z hatti-harakatini qonun doirasi ichida amalga oshiradi. Boshqa kishilarning hamda jamiyat va davlatning huquqi va erkini hurmat qiladi. Konstitutsiyani  bilish asosida sizda shakllangan huquqiy ong jamiyat taraqqiyotining  qudratli  kuchiga  aylanadi. Qonunlarni bilishning muhimligi oqibat natijada ana shunday maqsadni amalga oshirishga xizmat qiladi. Shu bois ajdodlarimiz qonunga hurmat va unda itoat qilishni qadrlagan. “Qonunni bilganga keng dunyo, qonunni bilmaganga  tor  dunyo”, “Qonunning kaliti adolat, adolat kaliti sahovat”, “Qonunbuzar-elbuzar, elbuzarni qonun tutar” va shu kabi hikmatli so`zlar ham qonunga bo`lgan ongli munosabatning mahsulidir. O’zbekiston Respublikasining Konsitutsiyasi – bu davlat va butun boshli jamiyat hayotini tartibga solib turuvchi, har bir oilaga, har bir insonga ta’sir o’tkazuvchi jonli, ishlab turgan mexanizmdir! O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 18-moddasida: «O’zbekiston Respublikasida barcha fuqarolar bir xil huquq va erkinliklarga ega bo’lib, jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va ijtimoiy mavqeidan qat’iy nazar, qonun oldida tengdirlar», degan qoida mustahkamlab qo’yilgan.  O’zbekiston Respublikasi XII chaqiriq Oliy Kengashining XI sessiyasida 1992-yil 8-dekabrda moddama-modda...

Дин ишлари бўйича қўмита ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан тасдиқланган “8 декабрь – Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганлигининг 25 йиллигига бағишлаб ўтказиладиган тадбирлар режаси” 2-банди ижроси юзасидан Тошкент ислом институтида “Конфессиялараро мулоқот ва диний бағрикенглик – жамият барқарорлиги гарови” мавзусида анжуман бўлиб ўтди. Мазкур анжуманда Дин ишлари бўйича қўмита ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси масъул ходимлари ҳамда Тошкент ислом университети ва Тошкент шаҳрида фаолият юритаётган диний таълим муассасалари – Тошкент ислом институти, “Кўкалдош” ва “Хадичаи Кубро” ўрта махсус ислом билим юртлари, Тошкент православ диний семинарияси,  Тошкент христиан семинарияси ўқитувчи ва талабалари иштирок этдилар. Анжуман ДИҚ диний таълим бўлими бошлиғи М.Муҳаммадсиддиқов, ЎМИ таълим ва кадрлар тайёрлаш бўлими мудири Ж.Нуриддиновнинг тадбир иштирокчиларига табрик сўзи билан очилди. Анжуманда Тошкент ислом университети “Диншунослик ва жаҳон динларини қиёсий ўрганиш ЮНЕСКО” кафедраси катта ўқитувчиси Саидафзал Сайиджалоловнинг “Ҳаёт қомуси – ҳидоят йўли”, Тошкент православ диний семинарияси талабаси Тимафей Ибрагимовнинг “День конституции Узбекистана”, Тошкент христиан семинариясининг диний масалалар бўйича директори Сергей Терновойнинг “Конституция и толерантность”, ТИИ ректори Уйғун Ғафуровнинг “Давлат ва дин муносабатларининг ҳуқуқий асослари” мавзусидаги маърузалари эшитилди. Маърузачилар мамлакатимизда ҳар қандай дин ёки миллат вакилининг ҳуқуқ ва эркинликлари  тўлиқ кафолатланиши, диний ибодат ва маросимларни амалга ошириш учун барча шароитлар яратилиши заминида Ўзбекистон Республикаси Конституциясида белгилаб қўйилган тамойиллар ётгани, турли дин ва миллат вакиллари ўзаро иноқ ва тотув ҳаёт кечираётгани, юртимиз тинчлигига таҳдид соладиган дин ниқобидаги экстремистик ва радикал кучларга қарши турли конфессия вакиллари биргаликда курашиши зарурлигини таъкидладилар. Анжуман самимий, ўзаро ҳурмат ва эҳтиром кайфиятида ўтди.     ТИИ Маънавият-маърифат ва иқтидорли талабалар билан ишлаш бўлими   370

Роббимиз Аллоҳ таолога ҳамду санолар бўлсин. Пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафога дуруду салавотлар бўлсин. 2017 йил 6 декабрь куни Тошкент ислом институтида “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам – буюк хулқ соҳиби” шиори остида Ислом тарихи (сийрат) фанидан 3-курс талабалари ўртасида мусобақа ўтказилди. Мазкур мусобақада Ўзбекистон мусулмонлари идораси Таълим ва кадрлар тайёрлаш бўлими ходими С.Шерхонов, Тошкент ислом институти ректори У.Ғафуров, институт ўқув ва илмий ишлар бўйича проректори И.Аҳроров ҳамда институт устоз ва талабалари иштирок этишди. Мусоқа иштирокчилари ҳакамлар ҳайъати томонидан баҳолаб борилди. Мусобақада 3-курсдан тўртта гуруҳ иштирок этди. Ҳар бир гуруҳда уч нафар талаба қатнашди. Мусобақа Қуръони карим тиловати билан бошланди. 4 та шарт бўйича давом этган мусобақа қизғин давом этди. Тадбирда иштирок этган гуруҳлар мусобақа шартлари бўйича тўплаган балларидан келиб чиқиб, қуйидаги ўринларни эгалладилар: 1-ўрин: 3-д курс талабалари 186 балл; 2-ўрин: 3-б курс талабалари 173 балл; 3-ўрин: 3-г курс талабалари 170 балл. Мусобақа ғолиблари Тошкент ислом институти раҳбарияти томонидан тайёрланган қимматбаҳо  мукофотлар билан, қолган гуруҳлар эса эсдалик совғалари билан тақдирландилар. “Диний фанлар” кафедраси ходими Абдуллоҳ Қосим 570

Шу муносабат билан бўлиб ўтган тадбирда мамлакатимизда маънавий-маърифий соҳа асосларини мустаҳкамлаш, ёш авлодда ислоҳотларимизга дахлдорлик ҳиссини ривожлантириш, турли иллатларга қарши иммунитетини мустаҳкамлашга йўналтирилган тарғибот-ташвиқот ишлари ижобий самара бераётгани таъкидланди. Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг жорий йил 28 июлдаги «Маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини ошириш ва соҳани ривожлантиришни янги босқичга кўтариш тўғрисида»ги қарори муҳим дастуриламал бўлаётир. Мазкур қарорга мувофиқ Республика Маънавият ва маърифат маркази ҳузурида олимлар, ижодкор зиёлилар ва етук мутахассислардан иборат «Маърифат» тарғиботчилар жамияти ташкил этилди. Унга 500 га яқин олим, мутахассис, санъаткор, ижодкор зиёли аъзо бўлди. Жойларда аҳолининг кенг қатламлари билан учрашув ва давра суҳбатлари ташкил этилмоқда. Энди марказ ҳузурида Олимлар клуби иш бошлади. – Олимлар клуби «Маърифат» тарғиботчилар жамиятига аъзо профессор-ўқитувчилар, олимлар ва илмий тадқиқотчилардан иборат ихтисослашган гуруҳ ҳисобланади, – дейди Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети профессори Ибодулла Эргашев. – Унда мамлакатимизда амалга оширилаётган ижтимоий-иқтисодий ва маънавий-маърифий ислоҳотлар, дунёда юз бераётган мураккаб геосиёсий, ғоявий-мавкуравий жараёнларнинг мазмун-моҳияти чуқур таҳлил қилинади. Шунингдек, терроризм ва диний экстремизм, одам савдоси, «оммавий маданият», гиёҳванд моддалар савдоси каби таҳдидларга қарши курашишнинг самарали усуллари ўрганилади. Амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилади. Гулноза Бобоева, ЎзА 492