Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида сентябрь ойи “Ислом тарихи ва сийрат” фан ойлиги деб эълон қилингани муносабати билан “Ҳадис ва ислом тарихи фанлари” кафедраси томонидан бир қатор маънавий-маърифий тадбирлар ташкил этилди.8–20 сентябрь кунлари талабалар ўртасида “Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг таълим ва тарбия усуллари” мавзусида мақола ёзиш мусобақаси бўлиб ўтди. Натижаларга кўра: • 1-ўрин: 402-гуруҳ талабаси Рихсибоев Азимжон Акромжон ўғли; • 2-ўрин: 304-гуруҳ талабаси Одилжонов Абдулазиз Озодбек ўғли; • 3-ўрин: 202-гуруҳ талабаси Салимов Саидакбар Бекзодбек ўғли ва 101-гуруҳ талабаси Чориев Муҳаммадсодиқ Акбар ўғли. 12–19 сентябрь кунлари институтнинг расмий Telegram (https://t.me/oliymahad) канали аъзолари ўртасида “Оламларга раҳмат Пайғамбар” мавзусида онлайн викторина мусобақаси ўтказилди. Якуний натижаларга кўра: • 1-ўрин: Жангирова Муборак; • 2-ўрин: Анварова Моҳигул; • 3-ўрин: Абдуллажонова Гули, Намозов Сирожиддин ва Хушвақтов Низомиддин. Шунингдек, “Ҳидоят маёғи” номли сийрат мусобақасида ҳам ғолиблар аниқланиб, талабалар ўз маҳоратларини намоён этдилар. Барча ғолиблар институт раҳбарияти томонидан диплом, китоб ва қимматбаҳо совғалар билан тақдирландилар. 158

Сентябрь – “Ислом тарихи ва сийрат” фан ойлиги доирасида Тошкент ислом институтида “Ҳидоят маёғи” номли маърифий сийрат мусобақаси бўлиб ўтди. Мусобақа институтнинг 3-курс талабалари ўртасида ташкил этилди ва уни “Ҳадис ва ислом тарихи фанлари” кафедраси ташаббуси билан ўтказди. Тадбирнинг асосий мақсади – талабаларнинг илмий-ижодий салоҳиятини юзага чиқариш, сийратга муҳаббат ва ҳурматни тарғиб қилиш ҳамда ёшларни маънавий тарбиялашдан иборат. Тадбирда ЎМИ Ички назорат бўлими етакчи мутахассиси Умиджон Ходжаев, ТИИ ректори Уйғун Ғафуров, Илмий ишлар ва фан бўйича проректор Соатмурод Примов, шунингдек, институт устозларидан иборат ҳакамлар гуруҳи, ходимлар ҳамда талабалар иштирок этдилар. Мусобақага институт матбуот котиби Абдулқаййум Исмоилов модераторлик қилди. Анъанага кўра, тадбир Қуръон тиловати ва хайрли дуолар билан бошланиб, институт ректори Уйғун домла Ғафуровнинг кириш сўзи билан очиб берилди. Беллашувда Ибн Касир, Ибн Ҳажар Асқалоний ва Имом Заҳабий жамоалари қуйидаги шартлар бўйича беллашишди: • Ижодий чиқиш (мақола, шеър ёки видео – 5 дақиқа), • Савол-жавоб (шамоил асосида – 10 савол), • Илмий чиқиш (пайғамбаримиз раҳматлари мавзусида – 5 дақиқа), • Бадиий қисм (сийратга оид саҳна кўриниши – 10 дақиқа). Ҳар бир шарт якунида ҳакамлар томонидан қўйилган баллар ва иштирокчиларнинг чиқишлари юзасидан фикр-мулоҳазалар ҳам билдириб борилди. Қизғин баҳс-мунозара ва ижодий чиқишлар билан ўтган мусобақа якунига кўра: • 1-ўрин – Ибн Касир жамоаси (145 балл), • 2-ўрин – Имом Заҳабий ва Ибн Ҳажар Асқалоний жамоалари (131 баллдан). Ғолиб ва совриндор жамоалар диплом ва эсдалик совғалари билан тақдирландилар. Шунингдек, барча ҳакамлар ва иштирокчилар “Ҳадис ва ислом тарихи фанлари” кафедраси катта ўқитувчиси Саидаҳмедов Абдулазим домланинг китоблари жамланмаси билан рағбатлантирилди. 180

Dunyodagi hali hech bir insonga Rasululloh solallohu alayhi vasallamdek yaxshi ko‘rilib, U zotdek ko‘p maqtov bilan yod etilish baxti nasib etmagan. O‘zini mo‘min hisoblagan har bir musulmonning qalbida payg‘ambar ishqining da`vosi bor. Chunki odam zoti shunday yaratilgan-ki, u boshqalarning tabiati, kamoli va jamolidan ta`sirlanib, ularga muhabbat qo‘yadi. Alloh taolo suyukli nabiyi sollollohu alayhi va sallamga eng oliy kamolotlarni ato qilgan. Shuning uchun har bir mo‘min u zotni soxtaliklarsiz, chin dildan yaxshi ko‘radi. Ba’zan muhabbat insonga ozor berib, ko‘ngilsiz holatga solib qo‘yishi yoki dunyo-yu oxiratda foyda bermasligi mumkin. Lekin mahbub payg‘ambarimizga ishqimiz qanchalik ziyoda bo‘lsa, qalbimiz shyncha munavvar bo‘ladi. Hatto bu yaxshi ko‘rishimiz va u zotga ergashishimiz Allohning muhabbatiga sabab bo‘ladi. Bu haqida Qur`oni karimda bunday marhamat qilinadi: قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِى يُحْبِبْكُمُ ٱللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَٱللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ Sen «Agar Allohga muhabbat qilsangiz, bas, menga ergashing. Alloh sizga muhabbat qiladi va sizlarning gunohlaringizni mag‘firat qiladi. Alloh mag‘firatli, rahmli Zotdir», deb ayt. (Oli Imron surasi, 31-oyat) Shunday ekan, biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan har qanday go‘zal rishtalarni bog‘lab, qalbimizni hissiy va maʼnaviy, aqliy tomondan esa muborak siyratlarini o‘rganish va hadislarini yod olish, shu bilan birgalikda sunnatlariga ergashishimiz muhabbatimiz tasdig‘i bo‘ladi. Payg‘ambarimizni yaxshi ko‘rishning hukmi nima deyilsa, ulamolar quyida keladigan hadisga ko‘ra vojib, zaruriy ish deydilar. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlardan birortangiz men unga ota-onasidan, bolasidan va odamlarning hammasidan mahbubroq bo‘lmagunimcha, mo‘min bo‘la olmaydi”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati). Ushbu hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning “mo‘min bo‘la olmaydi” deganlaridan murod, komil imonli mo‘min bo‘la olmaydi, deganlaridir. Shu bilan birgalikda bu hadis musulmon kishiga Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga muhabbat qo‘yish vojib ekanligiga dalolat qiladi. Shundagina, haqiqiy imon egasi, najot topuvchi kishiga aylanadi. Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilingan boshqa hadisda esa: “Bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga kelib: “Ey, Allohning rasuli! Qiyomat qachon bo‘ladi?”, deb savol qildi. “Sen qiyomatga nimani hozirlab qo‘yding?”, dedilar Payg‘ambar alayhissalom. Savol bergan kishi: “Men Alloh va uning Rasulini muhabbatidan boshqa arzigulik hech narsa tayyorlamadim”, deb javob qildi. Shunda, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Albatta, sen o‘zing yaxshi ko‘rganlar bilan birgasan, har kim o‘zi yaxshi ko‘rganlar bilan birga bo‘ladi”, deb marhamat qildilar. Anas roziyallohu anhu: “Biz islom kelgandan keyin Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ushbu so‘zlarini eshitganchalik xursand bo‘lmaganmiz”, dedi. Rasulullohni yaxshi ko‘rish bandani jannatga olib kirmasdan qo‘ymaydi. Alloh taolo Ahzob surasi 6-oyatda bunday degan: النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ .. “Payg‘ambar mo‘minlarga o‘zlaridan ham haqliroqdir’’. Imom Bag‘oviy bu oyatning tafsirida “Payg‘ambar hukmi ular (mo‘minlar) ustida o‘tuvchi va unga bo‘ysunish ular uchun vojibdir” deydi. Boshqalar esa bu oyat haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bo‘lgan muhabbatlari boshqa barcha narsalarga qo‘ygan muhabbatdan ko‘ra ustunroq bo‘lmaguncha imonlari komil bo‘lmagay, deganidir deydilar. Rasulullohni yaqindan tanigan kishi bor-ki U zotni yaxshi ko‘rib qoladi, tarixning o‘zi guvoh bunday kishilar son-sanoqsiz bo‘lishgan. Shulardan, Muhammad ibn Sirin rohimahulloh insonlar bilan gaplashib, kulishib o‘tirardilar, agar suhbatlariga ko‘ra hadis kelib qolsa, xushuʼli bo‘lib qolardilar. Saʼid ibn Musayyab rohimahulloh betob bo‘lib, yonboshlab yotgan edilar. U kishidan bir hadis haqida so‘ralgandi darhol o‘tirib oldilar. Shunda: “O‘zingiz bemorsiz. Joningizni qiynamasangiz ham bo‘lardi-ku”, – deyishdi. U...

Islom sivilizatsiyasi tarixida Rasululloh Muhammad alayhissalomning hayoti, siyrati va ibratli faoliyati eng yuksak mavzulardan biri sanaladi. Har bir musulmon uchun Payg‘ambar hayotini o‘rganish — iymon, axloq, sabr, fidoyilik va rahm-shafqat namunalarini o‘zlashtirish deganidir. O‘rta Osiyoda bu mavzuda yozilgan asarlar ichida Alihonto‘ra Sog‘uniy tomonidan yaratilgan “Tarixi Muhammadiy” asari alohida o‘rin tutadi. Ushbu asar diniy, tarbiyaviy va ma’rifiy jihatdan chuqur, xalqchil uslubda yozilgan bo‘lib, bugungi kunda ham o‘z ahamiyatini yo‘qotmagan. - Yoshlar bilan ishlash, ma’naviyat va ma’rifat bo‘limi boshlig‘i B.PARPIYEV

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам тунги намозларини Масжиди Набавийнинг устунларидан бири ёнида ўқир эдилар. Кейинчалик устун ёнида меҳроб қурилди... - ТИИ Ҳадис ва ислом тарихи фанлари кафедраси катта ўқитувчиси Пўлатхон Каттаев