Bugungi globallashuv davrida jamiyat taraqqiyoti, davlat boshqaruvi samaradorligi va fuqarolarning farovon hayoti bevosita korrupsiyaga qarshi kurash tizimining qanchalik puxta yo‘lga qo‘yilganiga bog‘liq. Korrupsiya ijtimoiy adolatni yemiruvchi, qonun ustuvorligiga putur yetkazuvchi va fuqarolarning davlatga bo‘lgan ishonchini susaytiruvchi eng xavfli illatlardan biridir. Shu bois antikorrupsion muhitni shakllantirish nafaqat huquqiy zarurat, balki ijtimoiy kelajakning mustahkam asosi hisoblanadi.
Antikorrupsion muhit — bu jamiyatda korrupsiyaga nisbatan murosasiz munosabat, ochiqlik, shaffoflik va qonun ustuvorligi tamoyillariga asoslangan ijtimoiy-axloqiy makondir. U quyidagi omillar orqali shakllanadi:
- adolatli va ochiq boshqaruv tizimi;
- mustaqil va xolis sud-huquq tizimi;
- ommaviy axborot vositalari va fuqarolik jamiyati institutlarining faolligi;
- aholining, ayniqsa yoshlarning huquqiy ongi va madaniyati.
Antikorrupsion muhit faqat jazolash orqali emas, balki ong va tafakkurni o‘zgartirish orqali barqaror bo‘ladi.
Korrupsiya jamiyatda tengsizlikni kuchaytiradi, iste’dod va mehnat emas, balki tanish-bilish va manfaat ustuvor bo‘lgan muhitni vujudga keltiradi. Natijada:
- davlat resurslari samarasiz sarflanadi;
- ijtimoiy adolat tamoyillari buziladi;
- yoshlarning halol mehnatga bo‘lgan ishonchi pasayadi;
- iqtisodiy rivojlanish sekinlashadi.
Bunday sharoitda barqaror ijtimoiy kelajak haqida so‘z yuritish mushkul.
Ijtimoiy kelajakning poydevori — ishonchdir. Fuqarolar davlatga, yoshlar esa kelajakka ishongandagina jamiyat rivojlanadi. Antikorrupsion muhit:
- davlat va jamiyat o‘rtasida ishonchni mustahkamlaydi;
- teng imkoniyatlar tamoyilini ta’minlaydi;
- yoshlarni halollik, mas’uliyat va vatanparvarlik ruhida tarbiyalaydi;
- innovatsiya va tashabbuskorlikni rag‘batlantiradi.
Demak, korrupsiyadan xoli muhit — bu sog‘lom raqobat, adolatli ijtimoiy munosabatlar va barqaror taraqqiyot garovidir.
Antikorrupsion muhitni shakllantirishda ta’lim muassasalari va ma’naviy-ma’rifiy ishlar alohida ahamiyatga ega. Yosh avlod ongida:
- “korrupsiya — jinoyat” emas, balki “korrupsiya — axloqsizlik” degan tushuncha singdirilishi;
- halollik hayotiy qadriyat sifatida qaror topishi;
- shaxsiy manfaat emas, jamoat manfaatini ustun qo‘yish g‘oyasi mustahkamlanishi zarur.
Bu jarayonda o‘qituvchi, ziyoli va diniy-ma’rifiy soha vakillarining mas’uliyati beqiyosdir.
Xulosa qilib aytganda, antikorrupsion muhit — bu bugungi kun talabi bo‘lish bilan birga, kelajak avlodlar oldidagi mas’uliyatdir. Korrupsiyaga qarshi murosasiz pozitsiya, huquqiy madaniyat va ma’naviy yetuklikka asoslangan jamiyatgina barqaror ijtimoiy kelajakni ta’minlay oladi. Shunday ekan, antikorrupsion muhitni shakllantirish har bir fuqaroning, ayniqsa yoshlarning ongli tanlovi va faol pozitsiyasiga aylanishi lozim.
Yoshlar bilan ishlash, ma’naviyat va ma’rifat bo‘limi boshlig‘i Sh.Badiyev
