Имом Аъзам бир куни от устида султонлардек дабдаба билан кетиб борардилар. Ўзлари ҳам чиройли зийнатланиб олган эдилар. У кишининг зийнатланишлари фахр ва кибр учун эмасди. У зот уламоларга қарата “Саллаларингизни каттароқ қилинглар, токи кўрганлар сизларнинг олим эканлигингизни билишсин”– деб айтардилар. Бу билан у зот илм ва илм аҳлини улуғлардилар.
Йўл четида бир насроний чуқурда ахлат тозалар экан, кўзи имомга тушиши билан тезда чуқурдан чиқиб, отнинг жиловидан ушлаганча имомни саволга тутди:
– Эй мусулмонларнинг имоми, шошманг, сизда саволим бор, – деб бақирди.
Абу Ханифа отларини тўхтатиб,
– Сўра-чи, кўрамиз,- дедилар.
– Эй имом! Сизларнинг пайғамбарингиз “Бу дунё кофирларга жаннат, мўминларга зиндон” деган, шу тўғрими – деди насроний.
– Ҳа, тўғри, – дедилар Имом Аъзам.
– Энди инсоф билан айтинг, бир менга ва бир ўзингизнинг аҳволингизга боқинг, қайсимиз жаннатда-ю, қайсимиз зиндонда – деди насроний.
– Эй инсон! Агарда сен жаҳаннамни кўрганингда эди, бу ҳолингга кўп шукр этардинг, агар мўминлар ҳам жаннатни кўрсалар эди, бу безаклар, зебу-зийнатлар уларга ортиқча юк, дунё уларга зиндондай бўларди – дедилар улуғ имом.
Насроний бу сўзларни эшитгач ҳеч нарса дея олмай қолди. Маъюс ва мулзам бўлиб, отнинг жиловини қўйиб юборди.
Тошкент ислом институти талабаси
Файзуллаев Сулаймон