Ўрта Осиё жадидчилик ҳаракатининг йўлбошчиларидан бири, ХХ аср ўзбек миллий матбуоти ва янги усулдаги мактаб асосчиси, янги миллий театр ташкилотчиларидан, адиб ва шоир М.Абдурашидхонов Тошкент шаҳрининг Шайхонтоҳур даҳасидаги Дархон маҳалласида 1878 йил зиёли оиласида туғилган. 1 066

Одатий кунлардан бири. Автобус йўловчилар билан тўла. Ўзимга қулай жойга туриб олиб, баҳор манзарасини ойнадан томоша қилиб бораман. Мактабдан қайтаётган болажонларнинг чуғур-чуғури худди автобусга қамалиб қолган гала-гала қушларнинг овозига ўхшаб кетади. Шунча шовқин-суроннинг ичида кимнингдир узуқ-юлуқ гапи қулоғимга чалинди: 444

Танбалликдир бизга душман, ишламоқнинг замонидир, Тиниб турмас “ёшман” деган, иш инсоннинг бир жонидир… …Ёвинг кимдир, биласанми? Нодонликдир, ялқовликдир, Ёвга қарши курашмаслик – қўрқоқликдир, анқовликдир. 506

Маълумки, ҳар бир мазҳабнинг фиқҳий матн китоблари мавжуд. Фиқҳ илмида матн услубида ёзилган асарлар ибораларининг қисқалиги, ўқилиши осонлиги, далил ва ҳужжатлари зикр этилмагани, заиф ривоятлар ва кучсиз сўзлар учрамаслиги ҳамда энг аҳамиятли масалалар зикр қилингани билан батафсил ёзилган фиқҳий манбалардан ажралиб туради. 685

Бағдод фақиҳларидан бири Аҳмад ибн Мискин шундай ҳикоя қилади: Ҳижрий 219-йилда қаттиқ қашшоқ бўлиб қолдим, қўлимдан пул кетиб, манзилим қуп-қуруқ бўлиб қолди. Бағдоднинг Басра дарвозаси маҳалласидаги ҳовлим шаҳар ичида гўё ҳеч вақоси йўқ саҳронинг бир бўлаги кесиб келтириб қўйгандек шаҳарга етти ёт алпозда бўлиб қолган эди. 912