Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон АЛИМОВ билан суҳбат – Муҳтарам муфтий ҳазратлари! Президентимиз Шавкат Мирзиёев маънавият ва маърифат масаласига алоҳида эътибор қаратмоқда. Яқинда ўзингиз бевосита гувоҳи бўлганингиздек, давлатимиз раҳбари Самарқандга ташрифи чоғида Имом Бухорий мажмуасини зиёрат қилиб, Ҳадис илми олий мактаби фаолиятини такомиллаштириш зарурлигини алоҳида таъкидладилар. Ушбу мажмуа, умуман, маънавият даргоҳларининг бунёд этилиши халқимиз ҳаётида нақадар муҳимлиги ҳақида тўхталиб ўтсангиз. – Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Муҳтарам Президентимиз ташаббуслари билан мамлакатимизда барча соҳалар қатори диний-маърифий жабҳада ҳам аҳамияти беқиёс ишлар амалга оширилмоқда. Буларнинг барчаси, аввало, халқимизни рози қилиш, тинч ва фаровон ҳаётга эришишга қаратилгани билан аҳамиятлидир. Юртимизда Ўзбекистон ислом цивилизацияси маркази, Халқаро ислом академияси, Имом Бухорий, Имом Термизий каби буюк алломаларимиз номидаги халқаро илмий-тадқиқот марказлари, Ҳадис илми мактаби ташкил этилгани Ислом илмини янада равнақ топтиришга, муқаддас динимизнинг асл инсонпарварлик, меҳр-оқибат, бағрикенглик, маърифат ва эзгулик моҳиятини кенг жамоатчиликка тушунтириш ва тарғиб этишга хизмат қилишини, мўмин-мусулмонларга янада кенг шарт-шароитлар яратишини нафақат халқимиз, балки жаҳон аҳли ҳам юксак эътироф этаётир. Ҳадис илми олий мактаби фаолиятини ташкил қилиш мамлакатимиз маънавий тараққиётининг бугунги босқичида муҳим аҳамият касб этади. Олий таълим муассасаси ўз олдига ҳадис илмининг илмий-назарий асосларини чуқур ўрганиш, хорижий тилларни пухта ўзлаштириш, диний қадриятларни асраб-авайлаш, ҳадис илми уламолари асарларининг таржима ва қиёсий матнларини тайёрлаш, ўзбек ва хорижий тилларда нашр этиш, конференциялар ташкил этишдек катта вазифаларни қўйган. Олий мактабда ҳадисшунослик фанлари билан бир қаторда Қуръони Карим, фиқҳ, ақида, тафсир, ислом тарихи каби фанлар ҳамда хорижий тиллардан чуқур илм берилади. Ўқиш муддати беш йил бўлиб, кундузги таълим шаклида олиб борилади. Мактабга араб тилини пухта ўзлаштирган, ҳадисларни ёд олишга салоҳиятли ўрта махсус диний таълим муассасаларини тамомлаган ўн нафар иқтидорли битирувчи 2019-2020 ўқув йили учун саралаб олинди. Ҳадис илми мактаби битирувчилари диний фанлар, хусусан, ҳадис илми соҳасида диний таълим муассасаларида таълим бериб, имом-хатиб, илмий ходим вазифаларида ишлаб, шунингдек, илмий-тадқиқот марказларида фаолият олиб боришади. Битирувчилар таълимни магистратура, таянч докторантура ва докторантура босқичларида давом эттиришлари ҳам мумкин. Яқинда янги ўқув йилига тайёргарлик ишлари, талабалар ва педагог-ўқитувчиларга яратилган шарт-шароит билан танишиш мақсадида ушбу таълим муассасасига бордим. Олий мактаб фаолияти, ўқув хоналари, кутубхона ва таълим-тарбия жараёнларини олиб боришнинг энг замонавий услублари билан яқиндан танишдим. Шунингдек, электрон портал, хорижий профессор-ўқитувчилар ва юртимиздаги уламолар ўтадиган дарс машғулотларини ёзиб бориш учун ташкил этилган мультимедия бўлимини ҳам кўздан кечирдим, яратилган шароитлар ҳавас қиларлик даражада. Муҳтарам Президентимиз кутаётганларидек бу даргоҳдан Имом Бухорий, Имом Мотуридий, Бурҳониддин Марғиноний каби буюк алломалар яна етишиб чиқади, инша Аллоҳ. – Тарбия оиладан бошланади. Оила маънавияти, ота-онанинг фарзандлари ва фарзандларнинг ота-оналари олдидаги бурчлари ва масъулиятларини, афсуски, кўпчилик теран англамайди. Билганлар ҳам бунга унчалик эътибор қаратишмайди. Диний идора бу масалани одамларга тушунтиришда қандай йўл тутяпти? – Ислом динида оила ва фарзанд тарбиясига катта эътибор қаратилади. Ҳазрат Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Кишининг ўз фарзандини чиройли одоб-ахлоқ билан тарбиялаши кўп миқдорда қилган нафл садақасидан яхшироқдир» (Имом Аҳмад ривояти) деганлар. Шунингдек, яна бир ҳадиси шарифда: «Болаларингизга одоб беринглар ва одобларини чиройли қилинглар», деганлар. Ўзбекистон мусулмонлари идораси уламолари, масжидлар имом домлалари оила мустаҳкамлиги, фарзанд тарбияси ва эр-хотин муносабатлари бўйича жойларда ўз маърузалари билан мунтазам иштирок этиб келмоқдалар. Диний идора ҳузуридаги «Мовароуннаҳр» нашриёти томонидан оила фаровонлигига оид китоблар чоп этилмоқда. Шунингдек, «Ҳидоят»,...
Ўзбекистон имомларининг таълим савиясини ошириш йўлида янги тизим ишга тушди. Бу тизимга кўра имомлар имтиҳонсиз ўқишга қабул қилинади ва уч йил мобайнида бакалавр олий шаҳодатномасига эга бўлишади. Илк дарс «Мустақиллик дарси»да Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари маъруза қилдилар ва жумладан шундай дедилар: «Муҳтарам Президентимиз «Саҳиҳ Бухорий» тўпламини ўқиётганларини айта туриб: «Мактабдаги ўқувчиларимизга бу ҳадислардан имомларимиз келиб дарс беришлари лозим», дедилар… Сиз муҳтарам имом домлаларимиз янги модуль тизимни олий таълим дипломи билан битиргач ушбу ишларга йўналасиз, инша Аллоҳ таоло!»… Муаммолар ичида яхши хабарлар ҳам бор, буларни хам тарқатиб, умматнинг тушкунликка тушиши олдини олишимиз лозим… Зотан ҳаёт давом этади, имтиҳон дунёси бу! Аллоҳ таоло барчамизга кўплаб яхшиликларга гувоҳ бўлиш, амалга ошириш саодатини насиб қилсин! Омин! Тошкент ислом институти матбуот хизмати 858
Жорий йилнинг 4 сентябрь куни Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита томонидан “Ҳаж-2019” мавсуми якунларига бағишланган брифинг ташкил этилди. Бу йил қарийб етти минг нафар киши ҳаж сафарида бўлиб, ислом динининг бешинчи арконини адо этиб қайтдилар. Уларга ишчи гуруҳининг 200 дан зиёд аъзолари ҳамроҳлик қилиб, муқаддас ибодат рукнларини тўла-тўкис бажаришлари учун яқиндан кўмак бердилар. — Бу йилги ҳаж мавсуми Президентимизнинг тавсиялари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари асосида юқори савияда ташкил этилди, — дейди Дин ишлари бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари Музаффар Комилов. — Аввало, улуғ зиёратга борувчилар адолат мезони асосида сараланди. Бунда номзодларнинг ислом дини арконларини билиши, маънавияти, маърифати ва одоб-ахлоқи билан бирга, маҳаллада обрў-эътиборга эга бўлиши, жамоатчилик ишларида фаоллигига алоҳида эътибор қаратилди. Улар билан суҳбатлар ўтказилиб, жамоатчилик фикри ўрганилди. Натижада республика бўйича 6970 нафар фуқаро ҳаж сафарига бориш учун тавсия қилинди. Қувонарлиси, зиёратга отланган юртдошларимиз томонидан жами 14326 нафар ижтимоий кўмакка муҳтож, кам таъминланган ҳамда боқувчисини йўқотган фуқаролар оталиққа олиниб, муборак сафар олдидан 9,3 млрд. сўмлик моддий ёрдам кўрсатилди. Анжуманда давлатимиз раҳбарининг ташаббуси билан ҳар бир зиёратчидан олинадиган маблағ ўтган йилдагига нисбатан 5 миллион сўмга арзонлаштирилгани, Мадина ва Макка шаҳарларида зиёратгоҳларга яқин, энг муҳими, юқори даражада сервис хизматлари кўрсатиладиган меҳмонхоналардан фойдаланилгани, пировардида Ўзбекистон ҳожиларга яратилган шарт-шароитлар бўйича биринчи бешталик давлатлар қаторидан жой олгани эътироф этилди. Таъкидлаш керакки, бу йилги зиёратчиларимизнинг аксариятини ёши улуғлар ташкил этган бўлса-да, шифокор ва ошпазлар, ишчи гуруҳи томонидан ташкил этилган режали ва тартибли тадбирлар ҳамда олиб борилган маънавий-маърифий, диний, ҳуқуқий ва тиббий мавзулардаги суҳбатлар натижасида мавсум ижобий натижа билан якунланди. Ўз навбатида, юртимиз ҳожилари давлатимиз томонидан зиёратчиларга қаратилаётган юксак эътибор, яратиб берилган қулай шарт-шароитлар, кўрсатилган хизматлар учун шукроналик билдириб, Президентимиз ва юртимиз ҳаққига дуолар қилгани айтиб ўтилди. Брифингда жорий йил умра мавсуми 20 сентябрдан бошланиши, 1 октябрдан эътиборан эса кунига 2 та махсус авиарейс йўлга қўйилиши маълум қилинди. Манба: Дин ишлари бўйича қўмита Матбуот хизмати 325
Аллоҳ таоло бир оятда бундай дейди: Биладиганлар билан билмайдиганлар тенг бўлурми? Мана янги ўқув йили бошланди. Бу таълим даргоҳларида ўқувчи ва талабалар учун билим олиш имкониятлари очилди демак. Илм хазиналарини қўлга киритиш умидида бўлган ёш авлод илм эгаллашда нималарга эътибор беришлари ва нималардан эҳтиёт бўлишлари керак бўлади. Аввало ният чиройли ва тўғри бўлиши лозим, яъни ўқиб ўрганиб хаётга тадбиқ қилишлик билан халқимизга фойдаси-манфаати етадиган бўлиши керак. Ислом дини барча мусулмонларни илм олишга чақиради. Илмни эса хеч ким ўз холича ўргана олмайди. Илм эгаллашда муайян устозга, унинг салоҳияти ва йўналишига эхтиёж сезади. Ёш авлодни чуқур билимли ва етук мутахассис бўлиб етишишларида устоз ва мураббийларнинг хизматлари беқиёс. Дарҳақиқат муқаддас динимиз таълимотлари инсон зотини жахолат зулматидан нурли хаётга етишишда муҳим омил бўлиб устоз ва мураббийларнинг хизматлари беқиёс. Қуръони каримда илмли кишиларнинг ва устозларнинг мартабалари юксак даражаларга кўтаришини баён қилиб шундай дейди: “Аллоҳ сизлардан имон келтирган ва илм ато қилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур. Аллоҳ қилаётган (барча яхши ва ёмон) амалларингиздан хабардордир”. Шунингдек илм ўргатаётган устозини хурматини қилиб бўлар бўлмас ишлар билан ранжитмайди, зероки ўзбек халқ мақолларида “Устоз отангдек улуғ” дейилади. Ўзи билан ўқиётган синфдош ва курсдошларини хурмат қилади. Ўқишда дангасаликка йўл қўймайди ҳамда дарсларга бардавом қатнашади, қолдирмайди. Ота-онасига мен дарсга кетдим, деб интернет клубга кириб, бўлмағур, бемаъни сайтларга кирмайди ва ҳар хил ўйингохларига кириб, вақтини беҳуда ўтказмайди. Хикматли сўзларда “Вақт қилич кабидур, сен уни кесмасанг у сени кесади” дейилган. Бизлар исломий ва дунёвий илмлар эгаллаган Имом ал-Бухорий, Имом ат-Термизий, Ал-Хоразмий, Алишер Навоий, Амир Темур, Заҳириддин Муҳаммад Бобур каби улуғ зотларнинг авлоди эканлигимизни хеч қачон эсдан чиқармаслигимиз лозим. Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Илм талаб қилиш хар бир эркак ва аёлга фарздур”. Машҳур саҳобалардан ҳазрати Абдуллоҳ ибн Аббос шундай ривоят қиладилар: “Сулаймон алайҳиссаломга илмни мол ва мулкдан биттасини танлаш таклиф қилинганида, илмни танладилар, унинг сабабидан молга хам мулкка ҳам эга бўлдилар”. Луқмон Ҳаким ўғлига бундай насиҳат қилган экан: “Эй ўғлим, олимлар билан ҳамнафас бўл, устозлар орасида ўтир, чунки Аллоҳ еру осмони сув билан обод қилганидек, қалбларни илм-у ҳикмат нури билан билан мунаввар қилади”. Ҳазрати Али розияллоҳу анҳу бир саҳобийга шундай деб айтган экан: “Илм молдан афзалдур. Илм ўз эгасини қўриқлайди, молни эса эгаси қўриқлайди. Молни сарф қилсанг камаяди, илмни сарфласанг, ўргатсанг, кўпаяди”, деганлар. Ёшларни илм олишларида ота-оналарнинг хизматлари беқиёс. “Ёшликда олган билим тошга ўйилган нақш кабидир”, деб бежиз айтилмаган. Ота-оналар ўз фарзандларига тўғри маслаҳатлар бериб, уларнинг соғлом ва бақувват ўсиб улғайишларига илм, маърифатлик бўлишлари учун ғамхўр бўлишлари керак. Бугунги кунда юртимизда ёшларимиз илм олиш учун хеч қандай монеълик йўқ, барча шароит ва имкониятлар бор. Юзлаб ўқув юртлари, коллеж ва лицейлар, умумтаълим мактаблари фарзандларимиз ихтиёрида. Илм даргоҳларида ўз соҳасида етук мутахасис бўлиб чиқиш имконияти мавжуд. Юртимизда кадрларни таёрлаш, уларни тизимли таълим ва тарбиялаш ишларига катта аҳамият бериб келинмоқда. Қомусимизда узлуксиз таълим олиш бепул эканлиги ўз ифодасини топган. Аллоҳ таоло илм йўлида саъй-харакат қилаётган илм толибларига диний ва дунёвий илмларни мукаммал эгаллашларида ҳамда уларни ҳаётга тадбиқ этишларида улуғ муаффаққиятлар ато айлаб, барчаларимизни икки дунёда саодатлик ва солиҳ бандалардан бўлишимизни насиб айласин. Андижон шаҳар Шаҳидтепа жомеъ масжиди имоми Абдуносир Ахбоев 463
