Турмуш қургандан кейин фамилияларини ўзгартирадиган аёлларни тез-тез учратамиз. Бу иш Исломда жоизми? Исломий анъаналарга кўра, одамнинг фамилияси ҳар доим унинг отаси билан боғлиқ бўлиб, унинг насаби кимга тегишли эканлигини билдиради. Саҳобалардан Aли ибн Aбу Толиб разияллоҳу анҳу, Умар ибн Хаттоб разияллоҳу анҳу, Марям бинти Имрон разияллоҳу анҳо, Зайнаб бинти Жаҳш разияллоҳу анҳо ва бошқаларни мисол қилиб олайлик, биз ҳар доим бу инсонларнинг оталарининг исми билан бирга таниймиз. Шуни таъкидлаш керакки, ҳатто пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хотинлари ҳам ҳеч қачон  у зотнинг насабларини билдирувчи исмга, яъни ҳозирги тил билан айтганда фамилияларини ўзларига нисбат бермаганлар. Хадича бинти Хувайлид ва Оиша бинти Aбу Бакр разияллоҳу анҳо сингари хотинлари ўз “фамилия”ларини пайғамбар алайҳиссаломники билан ўзгартирмадилар. Бундан кўринадики, шаръий жиҳатдан аёлларга, турмушга чиққандан сўнг, фамилияларини ўзгартиришга имкон берадиган ҳеч қандай далил йўқ. Aгар қиз Нафиса Акрамова деган исм-фамилияга эга бўлса, у турмуш қургандан кейин Нафиса Аъзамова бўлиб қолади ва унинг насаби бобоси Акромга эмас, эрининг бобоси Аъзам деган одамга тегишли бўлиб қолади. Замонавий урф-одатлар, турмуш қургандан сўнг, аёлнинг фамилияси турмуш ўртоғи фамилияси билан ўзгаришини талаб қилмоқда. Хулоса шуки, аёлнинг эр фамилиясига ўтиш борасида шариъатда ҳеч қандай кўрсатма йўқ. Уламолар, жамиятда бу нарса урф бўлса, фамилияни ўзгартириш жоиз дейдилар. Фақат, эрининг фамилиясига ўтаётган аёл ўз насабини эрининг насабидан ҳисобламаслиги керак, яъни фамилияга ўтар эканман, мен ҳам шу насабнинг авлодиман демаслиги лозим. 1 586

❓392-CАВОЛ: Қуръон сура ва оятларини бирорта дафтарга крилчада ёзиб ёдласа бўладими? Жавоб учун раҳмат. Аллоҳ сизлардан рози бўлсин. 💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Аввало Қуръон ёдлашга бўлган интилишингиз мақтовга сазовор. Қуръони карим Аллоҳ таолонинг буюк каломи бўлиб, уни ёд олиш нақадар улкан савоб иш экани Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг ҳадисларида зикр қилинган: اقرؤوا القران فانه ياتي يوم اقيامة شفيعا لاصحابه (رواه الامام مسلم عن ابي امامة الباهلي رضي الله عنه) яъни: “Қуръон ўқинглар, чунки Қуръон қиёмат кунида ўз эгаларини шафоат қилади” (Имом Муслим ривоятлари). Қуръони карим араб тилида нозил бўлган. Ундаги баъзи ҳарфлар борки, уни бошқа ёзувда, хусусан, сиз айтаётган “кирил” ёзувида ифодалаб бўлмайди. Натижада биз хато ўқиймиз ва хато ёдлаймиз, савоб ўрнига гуноҳкор бўлиб қолишимиз ҳам ҳеч гап эмас. Ҳанафий мазҳабининг муҳаққиқ уламолардан Имом Шурунбулолий бу мавзуда алоҳида китоб ёзиб, унда қуйидагиларни таъкидлаган: إجماع الأئمّة الأربعة، واتفاق علماء مذاهبهم، على أنّ اتباع رسم خط المصحف العثماني واجب في كتابة القرآن الكريم، وأنّ كتابته بعبارة غير عربيّة: حرام، وكذا كتابته بغير خطّ عربيّ: ممنوع. яъни: “Тўрт фиқҳий мазҳаб имомларининг ижмоси ва уларнинг мазҳабидаги уламоларнинг иттифоқига кўра Қуръони карим ёзилишида Усмоний мусҳаф хатига эргашиш вожибдир. Араб тилидан бошқа тилда ёзиш ҳаромдир. Шунингдек, араб хатидан бошқада ёзиш ҳам ман қилингандир” (“Ан-Нафҳатул қудсийя фи аҳками қироатил-Қуръан ва китабатиҳи бил-фарисийя” китоби). Ҳозирги кунда кўплаб, йирик фатво уюшмалари томонидан Қуръони Каримни лотин ёки бошқа алифбода ёзиш ҳаром эканига бир овоздан қарор қабул қилганлар. Улар қаторида Саудия Арабистонидаги “Эътиборли уламолар ҳайъати”, Миср Араб Республикаси “Ал-Азҳар унверситети фатво қўмитаси”, “Ҳиндистон уламолар жамияти” (Деҳли) каби жами йигирмадан ортиқ нуфузли ташкилот ва ҳайъатларнинг фатво уюшмаларини кўриш мумкин. Шундан келиб чиқиб Сизга Аллоҳ таолонинг Каломини араб ҳарфида, қандай нозил бўлган бўлса, шундайлигича ёдлашга ҳаракат қилишни тавсия қиламиз. Зотан, ҳозирда бунинг учун имкониятлар етарли. Қуръонга хизмат қилаётган қориларимиз, уламоларимиз араб имлосини ўргатувчи турли хил рисолалар ва китоблар нашр қилдилар. Қолаверса, телеграм каналлари ва бошқа ижтимоий тармоқлар орқали Қуръони карим ва тажвид дарсларини содда услубда таълим бериб бормоқдалар. Шулардан фойдаланган ҳолда, дарсларни мунтазам ўзлаштириб борсангиз тез кунда Қуръони каримни араб имлосида ўқий бошлайсиз, иншааллоҳ. Бунинг учун озгина меҳнат, сабр ва энг асосийси чин ихлос керак бўлади. Валлоҳу аълам. Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати @diniysavollar 779

Лондонда коронавируснинг кўпайиши авж паллага чиққанда азонга рухсат берилди ва “Аллоҳу акбар” садолари биринчи марта кучайтиргичлардан янгради. Лондон тарихида биринчи маротаба барча масжидларда муаззин ва имомлар овоз кучайтиргичлар орқали азон ва маъруза қилишга рухсат берилди. Бирлашган Қироллик пойтахтида амалга оширилган бу ажойиб ҳаракат мусулмонларга ижобий таъсир кўрсатди. Лондоннинг маҳаллий мусулмонлари бу ўзгаришлардан мамнун. Кўчаларни кесиб ўтаётганда кўплаб мусулмонлар азонни ҳурмати юзасида тўхтаб туришмоқда. Бир неча кун олдин, BBC ахборот агентлиги Британия бўйлаб азонни радио орқали узатди. Шундай қилиб, Британия мусулмонлари мунтазам равишда жума намозига бўлган чақириқларни BBC радиоси орқали эшитишлари мумкин. Ўтган ойда Голландия ва Германияда ҳам азон биринчи марта овоз кучайтиргичлар ёрдамида эшиттирилган эди. Ҳукуматлар ушбу ҳаракат орқали пандемия шароитида бутун дунё мусулмонларини бирдамликка чақиришни истамоқдалар, дейилади ОАВ тарқатган хабарларда. 674

Ҳозир ҳам давом этаётган коронавирус пандемияси бутун дунё бўйлаб ҳаётни фақатгина уйлар билан чеклаб қўйди, чунки дунёдаги миллиардлаб одамлар карантинда. Шу сабабли Саудия Арабистони ҳукумати 2020 йил Рамазон ойида масжидларни ёпиб қўйди, эътикоф, таровиҳ ва ифторлик тадбирларини вақтинча тўхтатди. Масжидул Ҳарам ва Масжидун Набавий масжидлари ишларининг бош бошқармаси президенти Шайх Судайс яқин орада муқаддас масжидлар барча мусулмонлар учун очиқ бўлишини эълон қилган эди. Масжидларни очишга тайёрлаш учун, иккита муқаддас масжид маъмурияти одамларни автоматик равишда стерилизация қиладиган эшикларни ўрнатишни бошлади. Масжидул Ҳаромнинг кириш қисмида ўз-ўзини стерилизация қилиш ва ташриф буюрувчиларнинг хавфсизлигини таъминлаш учун шлюзлари ўрнатилмоқда ва худди шундай тартиб Масжидун Набавийда ҳам амалга оширилади. Бунгача маъмурият лифтларга 90% микробларни ўлдирадиган қурилмани ҳам ўрнатган эди. Раҳбарият коронавируснинг Масжидул  Ҳаром ва Масжидун Набавийга киришига йўл қўймаслик учун қўлларидан келганини қилишмоқда. 509

Самарқанд вилояти Нуробод туманида 2 нафар уруш қатнашчиси Раҳмон ота ва Бойқувват бобо бу йил 100 ёшни қарши олди. Эгрийўл қишлоғида истиқомат қилаётган Раҳмон ота Абилов Қуръони карим оятларини кўзойнаксиз ўқиши ҳақида сўзлаб берди. Тим қишлоғидаги Бойқувват бобо эса ҳарбийларга УАЗ-469 да саёҳат қилиш истаги борлигини билдирди. Уни урушга уйидан мана шундай техникада олиб кетишган экан. 1942-1944 йилларда 137-сонли мотоўқчи полкида миномёт ҳисобида душманга қарши курашган Раҳмон ота Абилов 82 миллиметрли миномётдан отилган ёндирувчи снаряд осколкаларидан жароҳатланади. Госпиталда 6 ой даволанишдан сўнг, бир умрга ногирон бўлиб қолган уруш қатнашчиси уйига қайтиб, техникумга ўқишга киради. Ўқиш ва меҳнат фаолияти давомида юртга фойдаси тегадиган кўплаб ишлар қилади. Қишлоқда 9-умумтаълим мактабини ташкил этиб, бу ерда болаларни 4-синфгача ўқитишни бошлаган. Отахондан узоқ умр кўриш сири сўралганда “Амали тўғри ва адолатли инсонларга ўлим йўқ экан”, дея жавоб қайтарди. Уруш фахрийси 40 йил аввал турмуш ўртоғини йўқотган экан. Фарзандларининг “қистовларига” қарамасдан уйланмабди. Суҳбат чоғида Раҳмон ота ҳарбий хизматчиларга Маҳмудқули шеърларидан ўқиб берди. Ҳарбий хизматчилар шу куни иккинчи уруш қатнашчиси Бойқувват бобо Садиновни “УАЗ” техникасида Ўзбекистондаги энг катта полигон – “Каттақўрғон” дала ўқув майдони бўйлаб, саёҳатга олиб чиқди. 9 май санасида Марказий ҳарбий округ қўмондонлиги ва вилоят ҳокимлиги томонидан Самарқанд, Жиззах ҳамда Навоий вилоятларида истиқомат қилаётган кекса авлод вакилларига пул мукофоти, медал ҳамда эсдалик совғалар топширилди. Ғайрат Мадраҳимов, ҳарбий журналист Манба:uza.uz  529